PHẨM THỨ TƯ ĐỊNH TUỆ
Sư thị chúng:
- Thiện tri thức! Pháp môn này của Ta, lấy định tuệ làm gốc. Đại chúng chớ lầm bảo rằng Định Tuệ khác nhau. Định-Tuệ cùng một thể chẳng phải hai. Định là thể của Tuệ, Tuệ là dụng của Định. Khi có Tuệ thì Định ở trong Tuệ, khi đã Định thì Tuệ ở trong Định. Nếu biết được nghĩa này thì Định-Tuệ cùng học.
Những người học đạo chớ bảo có Định trước mới phát Tuệ sau, hoặc có Tuệ trước mới phát định sau. Thấy như vậy thời pháp có hai tướng. Miệng nói lời thiện mà trong tâm chẳng nói thiện-cứ nói khống lên là có định tuệ và định tuệ không đồng nhau. Nếu tâm và miệng đều thiện, trong ngoài như một thì Định và Tuệ đồng nhau. Tự mình ngộ và tu hành thì chẳng cần sự tranh cãi, nếu tranh chấp có trước có sau thì giống như người mê, nếu không bỏ đi được sự hơn thua thì sẽ tăng thêm chấp ngã chấp pháp và chẳng lìa được bốn tướng.
Thiện tri thức! Định-Tuệ như thế nào? Định-Tuệ giống như đèn và ánh sáng, có đèn tức có ánh sáng, không đèn thì tối. Đèn là thể của ánh sáng, ánh sáng là dụng của đèn. Tên chúng tuy có hai, nhưng thể của chúng là một. Pháp định tuệ này cũng vậy.
Sư thị chúng:
- Thiện tri thức! Nhất hạnh tam muội là trong khi đi đứng ngồi nằm, bất cứ ở nơi nào cũng thường thực hành một cái tâm ngay thẳng mà thôi. Ngài Tịnh Danh nói: "Tâm ngay thẳng là đạo tràng, tâm ngay thẳng là tịnh độ". Chớ để tâm nghĩ quanh co mà chỉ nói những lời chân thật ngoài miệng, hay miệng chỉ nói nhất hạnh tam muội mà tâm không thực hành ngay thẳng. Khi thực hành tâm ngay thẳng chỉ cần không chấp vào tất cả pháp là được. Người mê bị vướng vào tướng các pháp, nên chấp chặt vào nhất hạnh tam muội, và cho rằng thường ngồi yên bất động, vọng tâm không khởi tức là nhất hạnh tam muội. Hiểu như vậy thời khác nào, loài vô tình, chính đó là nhân duyên làm trở ngại đạo.
Thiện tri thức! Đạo cần phải lưu thông, sao để trình trệ? Tâm chẳng trụ nơi pháp, đạo mới lưu thông - Nếu để tâm trụ vào pháp thì tự mình trói buộc. Nếu bảo thường ngồi bất động là đúng, vì cớ gì Xá Lợi Phất ngồi yên trong rừng lại bị Duy Ma Cật quở trách?
Thiện tri thức! Lại có người dạy ngồi xem tâm quán tĩnh, chẳng động thân, không khởi niệm, dụng công như vậy người mê chẳng hiểu, liền chấp vào đó trở thành bệnh điên. Những kẻ như thế rất đông, chúng dạy lẫn nhau thật là việc làm lầm lạc lớn.
Sư thị chúng:
- Thiện tri thức! Xưa nay chánh giáo không có đốn tiệm, vì tánh người có chậm có nhanh, người mê khế hợp từ từ, người ngộ khế hợp tức khắc. Nhưng tự biết bổn tâm, tự thấy bổn tánh vốn không sai biệt. Do đó gọi tạm là Đốn tiệm.
- Thiện tri thức! Pháp môn này của ta từ trên xuống dưới, trước hết lập vô niệm làm tông, vô tướng làm thể, vô trụ làm gốc. Vô tướng nghĩa là ở trong niệm mà không niệm. Vô trụ nghĩa là bản tánh của con người đối với những việc thiện ác, tốt xấu cho đến kẻ oán người thân ở thế gian, hoặc khi nói năng xúc phạm khinh khi tranh chấp đều coi như không, chẳng nghĩ đến việc trả thù hại người, từng niệm từng niệm không nghĩ đến những cảnh đã qua. Nếu niệm trước, đến niệm này, qua niệm sau mà niệm niệm nối tiếp nhau không dứt, đó gọi là trói buộc. Đối với các pháp niệm niệm không trụ tức không bị trói buộc. Vì thế nên lấy vô trụ làm gốc là vậy.
- Thiện tri thức! Bên ngoài lìa tất cả tướng gọi là vô tướng, lìa khỏi tướng thì thể pháp thanh tịnh. Vì thế nên lấy vô tướng làm thể.
- Thiện tri thức! Đối với các cảnh tâm không đắc nhiễm thì gọi là vô niệm. Tự trong mỗi niệm thường xa lìa các cảnh, không đối cảnh sanh tâm. Nếu bảo rằng chỉ cần trăm việc khôngnghĩ đến, từ bỏ hết các niệm, một niệm mà dứt tức là chết để sanh vào nơi khác, ấy là điều sai lầm to. Kẻ học đạo nên suy nghĩ, nếu không hiểu ý nghĩa pháp Phật thì lầm đã đành mà còn khiến cho kẻ khác lầm theo. Tự mình mê muội không hiểu mà còn đi hủy báng kinh Phật nữa. Cho nên lập vô niệm làm Tông.
- Thiện tri thức! Vì sao lập vô niệm làm tông? Vì người mê miệng chỉ nói thấy tánh, nhưng đối với cảnh thì sanh vọng niệm, từ vọng niệm khởi lên tà kiến. Rồi từ đó tất cả những trần lao vọng tưởng sanh ra. Tự tánh vốn không có một pháp nào để được, nếu có đạt được thì đó cũng chỉ là thứ họa phước bịa nói mà thôi, đó chính là trần lao tà kiến - cho nên pháp môn này lập vô niệm làm Tông.
- Thiện tri thức! Vô là vô cái gì? Niệm là niệm vật chi? Vô là không có hai tướng, không có những tâm trần lao. Niệm là niệm bổn tánh chân như chân như là thể của niệm, niệm là dụng của chơn như. Chân như là thể của niệm, niệm là dụng của chơn như. Tự tánh chân như khởi niệm chứ không phải mắt tai mũi lưỡi khởi niệm, vì chân như có tánh nên khởi niệm, nếu chân như không có tánh, thì mắt, tai, màu sắc, âm thanh sẽ bị hoại tức khắc.
- Thiện tri thức! Khi tự tánh chân như khởi niệm thì 6 căn tuy có nghe thấy hiểu biết, nhưng vẫn không nhiễm vào muôn cảnh, vì tánh chân như luôn luôn tự tại. Nên kinh dạy: "Thường khéo phân biệt tướng các pháp, nhưng đối với đệ nhứt nghĩa vẫn bất động".
0 nhận xét